Idiomy, wyrażenia językowe o znaczeniach przypisanych do konkretnych sytuacji, to ważna i ciekawa część każdego języka, zwłaszcza jeśli jest to język, którego się uczymy i chcemy pewnego dnia zabłysnąć, zaskoczyć rodzimych użytkowników lub po prostu poznać odniesienia językowe, mogące nam wiele powiedzieć o samej kulturze. Jak wygląda sytuacja z idiomami za naszą zachodnią granicą i jakie są niemieckie idiomy ze zwierzętami? Idiomatyka niemiecka, podobnie jak polska, angielska, francuska, rosyjska… to obszar o ogromnym zasięgu leksykalnym, tematycznym i znaczeniowym. Można go podzielić na grupy kalek z innych języków oraz typowo niemieckie, ze względu na konstrukcje gramatyczne lub tematycznie. Wybrałam ten ostatni sposób, ponieważ wydał mi się najciekawszy i najbardziej przystępny dla zainteresowanego językiem na każdym poziomie. Pierwsza grupa tematyczna, której przykłady chcę przedstawić, to zwierzęta. Motyw obecny chyba w każdym języku, często przechodzący z jednego języka do drugiego na zasadzie kalki. Które zwierzę jest według Niemców leniwe, a które haruje jak… no właśnie, jak wół? Zapraszam na krótki przegląd niemieckich wyrażeń idiomatycznych (niem. Redewendungen) związanych ze zwierzętami! Niemieckie idiomy ze zwierzętami: 1. Aus einer Mücke einen Elefanten machen – [robić z igły widły] – dosł. robić z MUCHY SŁONIA – jak Wam się podoba robienie słonia z muchy zamiast wideł z igły? 2. Da liegt der Hase im Pfeffer! – [tu leży pies pogrzebany] – dosł. tu leży ZAJĄC w pieprzu – bardzo obrazowe, prawda? Ciekawostka: Niemcy używają również naszego leżącego pogrzebanego psa (niem. Da liegt der Hund begraben – Tu leży pies pogrzebany). 3. Arbeiten wie ein Pferd (wie ein Tier) – [harować jak wół] – dosł. pracować jak KOŃ (jak ZWIERZĘ) – w użyciu są dwa warianty tego znanego nam powiedzenia, jedno dotyczące konia, drugie ogólnie zwierzęcia. Czyżby niemieckie woły (niem. Ochse) nie kojarzyły się z ciężką pracą? 4. Hahn im Korb sein – [być rodzynkiem w towarzystwie] – dosł. być KOGUTEM w koszyku – oznacza mężczyznę cieszącego się powodzeniem u kobiet. 5. Hecht im Karpfenteich sein – [wprowadzać zamieszanie swoją osobą w towarzystwie] – dosł. być SZCZUPAKIEM w KARPIM stawie – nazywając tak kogoś, mamy na myśli, że osoba ta sieje zamęt, chaos w spokojnym otoczeniu, w którym nagle się pojawia. Dlaczego szczupak? Miał on uchodzić za groźną i drapieżną rybę, karp zaś – za jego ofiarę. Uwaga! Spotkałam się z polskim tłumaczeniem tego idiomu „być duszą towarzystwa” (w jednym z gotowych setów słówek/wyrażeń do nauki w darmowej aplikacji do nauki języków), jednak po dłuższym „dochodzeniu” na stronach niemieckojęzycznych stwierdzam, że jest to raczej negatywne określenie, a polska „dusza towarzystwa” ma z zasady pozytywny wydźwięk. 6. Gesund sein wie ein Fisch – być zdrowym jak RYBA – brzmi bardzo znajomo, prawda? 7. Wie Hund und Katze leben – żyć jak PIES z KOTEM – chyba również nie wymaga tłumaczenia – jako sąsiedzi rozumiemy się niekiedy bardzo dobrze! 8. Die Katze im Sack kaufen – kupić KOTA w WORKU – i znów jasne! Poznałeś już niemieckie idiomy ze zwierzętami. Sprawdź też idiomy z częściami ciała oraz zajrzyj do grupy Językowa Siłka na Facebooku! Oczywiście idiomów ze zwierzętami jest w języku niemieckim o wiele więcej – moim celem było jedynie zaprezentowanie przykładów i zachęcenie tym samym do samodzielnej eksploracji tematu oraz zbadania różnic i podobieństw pomiędzy językami, które znacie, i których dopiero się uczycie. Trzy ostatnie przykłady z przytoczonych powyżej pozwalają sądzić, że można w rozmowie z Niemcem ryzykować dokładne przełożenie jakiegoś wyrażenia z polskiego na niemiecki, z konkretnym prawdopodobieństwem, że zostaniemy zrozumiani! Oczywiście czasem możemy się rozczarować, ale wtedy pozostaje nam już tylko wytłumaczyć, co mieliśmy na myśli i – a nuż widelec – zainteresować obcokrajowca naszym pięknym językiem.